Đột tử liên quan đến hoạt động thể thao không thường gặp nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng. Nạn nhân thường trẻ và có vẻ khỏe mạnh, và trong khi nhiều người chết là không rõ nguyên nhân thì cũng có nhiều người có bệnh tim mạch không được chẩn đoán. Phần lớn đột tử ở vận động viên là do rối loạn nhịp ác tính, thường là nhịp nhanh thất hoặc rung thất.
Cách tầm soát:
– Tất cả vận động viên trước khi tập luyện và thi đấu nên gặp Bác Sĩ đánh giá nguy cơ qua việc hỏi bệnh sử cá nhân, bệnh sử gia đình, khám lâm sàng, đo mạch, huyết áp, điện tâm đồ 12 chuyển đạo.
– Khi có nghi ngờ, Bác Sĩ sẽ chỉ định các khảo sát tiếp theo để làm rõ chẩn đoán như: Siêu âm tim, Điện tim gắng sức thảm lăn, Điện tim 24 giờ, cộng hưởng từ tim, chụp mạch vành, khảo sát điện sinh lý tim…
Ví dụ như
● Siêu âm tim được chỉ định cho những bệnh nhân có âm thổi ở tim và / hoặc nghi ngờ bệnh về cấu trúc tim.
● Điện tim gắng sức thảm lăn: chỉ định cho bệnh nhân bị đau ngực trong lúc chơi thể thao hoặc cho những người nghi ngờ có rối loạn nhịp do gắng sức.
● Holter điện tim 24 giờ: cho người bệnh có hồi hộp, đánh trống ngực hoặc nghi ngờ ngất có nguồn gốc ở tim.
● Chụp cộng hưởng từ tim chỉ định cho bệnh nhân nghi ngờ có bệnh cơ tim gây loạn nhịp tim.
● Cần tầm soát thêm người thân đời thứ nhất ở các vận động viên có rối loạn di truyền được chẩn đoán (như bệnh cơ tim phì đại, hội chứng Marfan…)
– Các kết quả bình thường là đủ sức khoẻ để tập và thi đấu. Sau đó, việc tầm soát sẽ tiếp tục lập lại từ 1 đến 4 năm tuỳ thuộc vào nguy cơ và triệu chứng của từng cá nhân.
– Các kết quả bất thường đã được chẩn đoán sẽ được Bác Sĩ đánh giá nguy cơ, tư vấn khả năng và cường độ tâp luyện, điều trị và theo dõi từng trường hợp.
Tại Việt Nam, chúng ta có đầy đủ các phương tiện tầm soát này, mọi người khi bắt đầu chơi thể thao cho dù ở bất kỳ độ tuổi nào cần chú ý khám để được bác sĩ tư vấn khả năng và mức độ tập luyện cho bản thân mình nhằm phòng tránh những biến cố đáng tiếc có thể xảy ra khi tập luyện hoặc thi đấu.
BS Trần Thị Như Hoa
Ref:
https://www.uptodate.com/…/screening-to-prevent-sudden…
https://www.uptodate.com/contents/screening-for-coronary-heart-disease?source=search_result&search=ecg%20stress%20test%20indications%20in%20sport&selectedTitle=7~150#H99485624
http://www.acc.org/…/sports-cardiology-core-curriculum…
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4497984/
