Độ𝐭 𝐪𝐮ỵ là một trường hợp cấp cứu y tế nghiêm trọng khi việc cung cấp máu lên não bị gián đoạn. Trong hơn 80% trường hợp, đột quỵ thường xảy ra do cục máu đông làm tắc nghẽn nguồn cung cấp máu lên não (gọi là đột quỵ do thiếu máu não). Số ít còn lại xảy ra khi mạch máu cung cấp cho não bị suy yếu vỡ ra và gây tổn thương não (gọi là đột quỵ do xuất huyết não).
𝐓𝐡𝐢ế𝐮 𝐦á𝐮 𝐧ã𝐨 𝐭𝐡𝐨á𝐧𝐠 𝐪𝐮𝐚 (𝐓𝐌𝐍𝐓𝐐) tương tự như đột quỵ nhưng các triệu chứng chỉ kéo dài vài phút rồi biến mất. Do thời gian xuất hiện các triệu chứng ngắn, nhiều người không biết rằng họ đã bị thiếu máu não thoáng qua. Mặc dù không nghiêm trọng như đột quỵ nhưng thiếu máu não thoáng qua là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng rằng bạn cần thay đổi đáng kể lối sống hoặc bắt đầu dùng thuốc, và thường là cả hai. Nếu không được giải quyết, những người đã có thiếu máu não thoáng qua thường sẽ bị đột quỵ toàn phát. Trong khi phần lớn các trường hợp đột quỵ xảy ra ở độ tuổi trên 65, thì khoảng 1/4 trường hợp đột quỵ xảy ra ở những người dưới 65 tuổi.
Yếu tố nguy cơ chính của đột quỵ xuất huyết là huyết áp cao (tăng huyết áp) vì áp lực cao có thể làm suy yếu các động mạch trong não và khiến chúng dễ bị tách hoặc vỡ.Hơn nữa, các yếu tố nguy cơ của huyết áp cao lại là thừa cân hoặc béo phì, hút thuốc, uống quá nhiều rượu và thiếu tập thể dục.
𝐓ậ𝐩 𝐭𝐡ể 𝐝ụ𝐜 𝐥à𝐦 𝐠𝐢ả𝐦 𝐧𝐠𝐮𝐲 𝐜ơ độ𝐭 𝐪𝐮ỵ
Tập thể dục thường xuyên là một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa và phục hồi đột quỵ
Hầu hết các lời khuyên về sức khỏe tập trung vào các bài tập thể dục ở mức độ đơn giản, vừa phải, giúp nâng cao nhịp tim và tập đến mức bạn cảm thấy hơi khó thở là đủ. Đối với hầu hết mọi người, tập ít nhất 150 phút (2 giờ 30 phút) hoạt động thể dục cường độ vừa phải như đạp xe, đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội mỗi tuần được khuyến khích.
Hầu như mọi người đều có thể tham gia tập thể dục vừa phải một cách an toàn và tập thể dục vừa phải là một trong những phương pháp giảm nguy cơ đột quỵ hiệu quả nhất đã được chứng minh. Chỉ cần 30 phút tập thể dục vừa phải mỗi ngày, năm lần mỗi tuần là có thể làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy rằng những đợt tập thể dục cường độ cao có thể tốt cho bạn nhưng cần phù hợp từng người và nên có ý kiến chuyên môn.
Tập thể dục cường độ cao không phải là an toàn hoặc phù hợp cho tất cả mọi người và đặc biệt không được khuyến cáo cho những người có tiền sử TMNTQ mà chưa được điều trị để giảm nguy cơ đột quỵ.
Nếu hiện tại bạn không tập thể dục thường xuyên, điều đầu tiên bạn nên làm là đến Bác Sĩ kiểm tra xem mình có an toàn khi tham gia một khóa tập thể dục cường độ cao hay không.
Chúng ta biết rằng bản thân huyết áp cao là nguyên nhân lớn nhất gây ra đột quỵ. Vì vậy, bạn nên kiểm tra huyết áp và thực hiện các bước cần thiết để kiểm soát huyết áp theo ý kiến chuyên môn.
𝐓ậ𝐩 𝐭𝐡ể 𝐝ụ𝐜 𝐫ấ𝐭 𝐭ố𝐭 𝐬𝐚𝐮 độ𝐭 𝐪𝐮ỵ
Dù bạn đã từng bị đột quỵ, tập thể dục vẫn rất tốt để duy trì sức khỏe thông qua việc phục hồi các chức năng và cuộc sống. Tập thể dục có thể cải thiện thể lực, thăng bằng và đi bộ sau đột quỵ, giảm nguy cơ tái đột quỵ và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bạn có thể tập thoải mái tại nhà riêng của bạn trong thời gian tự cách ly coronavirus. Nhưng đột quỵ là một tình trạng phức tạp, để tập thể dục an toàn bạn cần một kế hoạch tập thể dục phù hợp từ Bác Sĩ và các chuyên gia vật lý trị liệu.
𝐏𝐡ò𝐧𝐠 𝐧𝐠ừ𝐚 độ𝐭 𝐪𝐮ỵ
Đột quỵ là một bệnh có thể phòng ngừa được. 80% đột quỵ có thể phòng ngừa được bằng cách kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, béo phì, hút thuốc lá, rung nhĩ, bệnh tim và lười vận động.
Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ đột quỵ đứng đầu và có thể kiểm soát hiệu quả nhất.
Cách tốt nhất để ngăn ngừa đột quỵ là phát hiện huyết áp cao và điều trị huyết áp ổn định, thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, tránh uống rượu quá nhiều, ngừng hút thuốc và…chưa bao giờ là quá muộn để thực hiện cả.
BS. Trần Thị Như Hoa
